De Ummah en haar zelfbeeld

Hoe kijken wij tegen onszelf aan? Wanneer jij in de spiegel kijkt, wat zie jij dan? Voel jij je dan beschaamt, onderdanig en klein? Of trots, waardig en tevreden over jezelf, en ben je ervan overtuigd dat je een positieve bijdrage kunt leveren aan de mensheid? De wijze waarop jij jezelf ziet, bepaald in grote mate hoe anderen jou zien. Jouw zelfbeeld is het beeld waarnaar je ook zult leven. De meest makkelijke wijze om iemand te manipuleren en te beïnvloeden, is hem een bepaald zelfbeeld verkopen, waar diegene ook vanzelf naar zal gaan leven, ook wel selffulfilling prophecy genoemd. Vertel iemand lang genoeg dat hij waardeloos is en niks voorstelt, en hij zal er op een gegeven moment in geloven en ernaar leven. Helaas word deze fout ook vaak gemaakt in onze opvoeden, we smeren onze kinderen een verstoord en verkeerd zelfbeeld aan, omdat we ze er slechts alsmaar op wijzen dat ze dit of dat fout doen. Waardoor een kind er op een gegeven moment ook van overtuigd raakt dat het niks goeds kan doen. Maar dat terzijde voor nu. Ik wil op een andere factor wijzen die ons zelfbeeld als gemeenschap negatief beïnvloed.

Voor een tiran om te kunnen regeren, dient hij het volk onder de duim te kunnen houden, en dit zal hij doen door de trots, eer en waardigheid van het volk te vernietigen. Het volk dient met een gebogen hoofd te lopen, en niet tegen durven te stribbelen. Om het volk als slaven te kunnen gebruiken, dien je hen eerst onderdanig te krijgen, en hiervoor dien je de eigenwaarde en het zelfrespect van dit volk te ontnemen. Je kunt een persoon niet fysiek als slaaf nemen, als hij mentaal een slaaf weigert te zijn.

Verandering, uit zo een situatie, was nooit het resultaat geweest van de vraag en de noodzaak. Het was nooit het resultaat geweest van het beklag van de meerderheid. Nee, dit was het resultaat van een klein aantal wat haar zelfrespect, waardigheid, trots en eer niet had verloren, of deze terug had gewonnen! Als jij jezelf niet ziet als iemand die de verantwoordelijkheid zal en kan dragen, als jij jezelf niet ziet als iemand die wat bij te dragen heeft, dan zul jij deze verantwoordelijk ook niet dragen, en zul je ook niets bijdragen. Het begint dus bij dit zelfbeeld, jouw zelfbeeld is de sleutel tot veranderingen om je heen, het vormen en beïnvloeden van de gemeenschap en maatschappij.

We kennen allemaal het verhaal van Rosa Parks. De wet was in de jaren vijftig zo dat de Afro-Amerikanen achter in de bus moesten zitten. Iedereen accepteerde dit. Ondanks het feit dat beide blanke en donkere Amerikanen dezelfde prijs betaalde, moesten de donkeren achterin zitten. En men accepteerde dit. Rosa Parks een tweeënveertig jarige vrouw, die haar zelfrespect en eigenwaarde daarentegen niet had verloren, weigerde dit en ging op de eerste rij zitten. Dit was één vrouw, geen georganiseerde groep mensen, laat staan een gehele gemeenschap. Nee, dit was één vrouw, één persoon. Zij heeft het uiteindelijk voor elkaar gekregen dat de hele scheiding tussen blank en zwart ineenstortte.

Wij worden door allerlei impulsen om ons heen bestookt en aangezet tot bepaalde gedachten, maar het is aan ons om hieraan onder te gaan of hiervan los te breken. Er worden allerlei standaarden geplaatst waarnaar je moet leven, en kaders waarin je hoort te leven. Zie jij er niet zus of zo uit, kleed jij niet zus of zo, denk jij niet zus en zo, heb jij niet die en deze mening, als jij je leven niet zus en zo invult, dan hoor je er niet bij, dan ben je minderwaardig en loop je achter. Is dit niet de realiteit waarin we leven? Zijn dit niet zelfbeelden die ons verkocht worden? Is dit geen mentale slavernij dat ons word opgelegd? Wie legt deze standaarden, wie plaatst deze kaders? En nog belangrijker is de vraag, waarom geven we ons hieraan over, en worden we onzeker als we niet naar deze standaarden en binnen deze kaders leven? De Islam daarentegen leert ons trots, eer, zelfrespect en eigenwaarde te hebben, en hierboven te staan.

Wat is de bron van jouw zelfbeeld? In de Seerah lezen we een incident. Waarbij Hakim ibn Hizam een mantel aan de Profeet, SallAllahu ‘alayhi wa selam, cadeau had gegeven. Deze mantel behoorde tot de eens machtige koning Ziyazan van Yemen. De volgende dag zag Hakim ibn Hizam de metgezel Usama ibn Zayd, Radhiya Allahu ‘anhum, lopen in deze mantel. Usama ibn Zayd was een donkere man, en zijn vader was een slaaf geweest. Toen Hakim ibn Hizam, destijds nog ongelovig, hem in deze mantel zag, zei hij tegen hem, Usama ben jij degene die de mantel van de machtige Ziyazan draagt?! Wel nu, wat zei Usama ibn Zayd? Verontschuldigde hij zich, en zei tegen hem dat hij dit cadeau heeft gehad van de Profeet? Nee, hij zei tegen hem, bij Allah ik ben beter dan Ziyazan, en mijn vader is beter dan zijn vader, en mijn moeder is beter dan zijn moeder! Want ik en mijn ouders getuigen dat er geen god is naast Allah, en jouw koning niet! Zie wat zijn bron van trots en waardigheid was; zijn religie, de Islam. Het was niet zijn uiterlijk, het was niet zijn rijkdom, het was niet zijn achtergrond, zijn vader was nota bene een slaaf geweest. Hij voldeed niet aan de mens geplaatste standaarden. Nee, hij stond hierboven! En niet eronder.

Laat de Islam jouw zelfbeeld bepalen, en niet een commerciële wereld die de mensen slechts als koeienuiers wil leeg melken. En niet door een seculiere wereld en haar media tentakels die de mensen slechts onder de duim wil te houden. En niet door de grazende massa die slechts met de blinde kudde meegaan. Nee, sta hierboven, verhef jezelf boven hen want je bent meer waard. Haal jouw eigenwaarde uit de relatie die je hebt met Allah en jouw toenadering tot Hem. Haal jouw eigenwaarde uit de bijdrage die je levert aan de Ummah. Haal eigenwaarde uit jouw positieve rol en invloed als zoon, dochter, echtgenoot, echtgenote, vader, moeder, broeder, zuster en buur. Haal jouw eigenwaarde en trots uit de geschiedenis van de Moslim Ummah en haar opofferingen en successen, laat dit niet vergeten en verloren gaan en bouw hierop verder. Laat dit jouw eigenwaarde bepalen, en niet je uiterlijk, rijkdom, afkomst, geslacht e.a inhoudsloze bronnen van trots en waarde. Laat jouw rol als Moslim de bron voor je eigenwaarde zijn.

En val niet in de sleur van zelfmedelijden. Wat we soms zien is dat het slachtoffer van onrecht zichzelf de schuld geeft voor het onrecht dat hem of haar word aangedaan. Diegene legt de schuld bij zichzelf en gaat allerlei excuses verzinnen voor de dader, en denkt bij zichzelf; had ik maar zus of zo gedaan en zei ik dit of dat maar, dan was mij dit niet overkomen. Bij huiselijke geweld zien we dit vaak. En helaas zien we dit ook terug in de Ummah, wij verzinnen excuses voor de daders die ons als gemeenschap onrecht aandoen. Leggen de schuld bij onszelf in plaats van de daders, en vallen zo weer verder in de spiraal van onderdanigheid. Nee, maar het is wel onze fout dat wij dit onrecht nog langer toestaan! Dat wij dit ongestraft door laten gaan en dit pikken! En hier niet boven uit groeien!

In de Islam word het ons streng afgeraden om te bedelen. We worden afgeraden om teveel op anderen te rekenen en terug te vallen. En we worden aangespoord tot zelfstandigheid en onafhankelijkheid. Zoals Allah Al-Ghani (Zichzelf genoegzaam) is, dient deze Goddelijke eigenschap een voorbeeld voor ons te zijn om naar te leven. Laat zelfstandigheid en onafhankelijkheid onze karakters sieren. De metgezellen zouden op een kameel zitten, en hun zweep zou op de grond vallen. Er zouden mensen om hun heen staan die hen deze zweep aan konden geven. Maar het behoorde niet tot hun karakters om van andere mensen afhankelijk te zijn, en stapten af van hun kameel om deze zweep zelf op te pakken. Als jij je eigenwaarde en zelfrespect wil opkrikken, leer dan zelfstandig en onafhankelijk te zijn, al is het maar een glas water voor jezelf pakken in plaats van je echtgenote of broertje en zusje hier naar te vragen. En wees een helpende hand in het huishouden. Volg het voorbeeld van de Profeet, SallAllahu ‘alayhi wa selam, hierin. In plaats van de rotzooi achter je op te laten ruimen door je echtgenote of moeder. Vaak zien we dat de moeder al het huishouden in het gezin doet, zelfs de bedden moeten door onze moeders opgemaakt worden. Het is dan ook niet gek dat onze moeders vaak op jonge leeftijd al uitgeput en ziek zijn, ze dragen teveel op hun schouders. Nee we moeten onze kinderen zelfstandigheid leren, vanaf jongs af aan. En hen leren mee te helpen in het huishouden. En daarmee doel ik vooral op de jongens in het gezin. Dit even tussendoor.

Een nobel en eerbiedig persoon rekent niet op andere mensen en stelt zich niet afhankelijk van hen, maar rekent op zichzelf, werkt naar zelfstandigheid en onafhankelijkheid toe. Als een ander zijn invloed op jou wil uitoefenen, en jouw waardigheid en zelfrespect wil ontnemen, dan zorgt hij ervoor dat jij van hem afhankelijk word! Is dit niet wat wij zien in de wereld? Derde wereld landen die afhankelijk zijn van hulp en bijstand? Zelfs onze Islamitische thuislanden. Ze zijn economisch ontzettend afhankelijk. Tot op het punt dat Moslims hun thuislanden verlaten zodat zij in het westen kunnen wonen en werken.. Wat denk je dat dit met ons zelfbeeld doet? Wanneer jij je hand opsteekt en je afhankelijk stelt aan een ander? Zoals wij hier helaas in het westen doen als Moslim migranten? Ik probeer geen zout op de wonden te strooien, maar ik probeer aan te geven dat wij in een situatie verkeren dat ons zelfbeeld fragiel en kwetsbaar maakt, en dit tegen ons misbruikt word! Ons zelfbeeld vernietigen is vanwege onze economische afhankelijkheid makkelijker geworden. Er is een situatie gecreëerd, een val, een list, waar wij als prooien slachtoffer van zijn geworden helaas. En wij moeten hier mentaal en emotioneel uit zien te groeien.

De Moslims in de tijd van de Profeet, SallAllahu ‘alayhi wa selam, hadden niet veel, het waren arme mensen, maar zij behielden hun waardigheid en zelfrespect. Wat is nu beter? Leven met minder, maar met eigenwaarde en zelfrespect? Of leven met meer, maar zonder eigenwaarde en zelfrespect? Zoals het gezegde luidt, sterven in trots en eer, is beter dan leven in schande en vernedering. Dit is het karakter wat wij dienen te vormen. De Profeet leerde ons een karakter te vormen waarop we trots zouden zijn, een karakter met eigenwaarde. Dit is helaas iets wat we bij veel mensen verloren hebben zien gaan. Wij moeten karakters zien te bouwen waar wij weer trots op kunnen zijn.

Hierbij moeten we leren dat meer niet altijd gelijk aan beter staat. Minder kan beter zijn dan meer. Wat zien wij vandaag? We hebben meer voedsel, maar met minder voedingswaarde. We hebben meer medicatie, maar minder welzijn op de wereld. We hebben meer huishoudelijke apparaten, maar minder tijd! We hebben meer spullen in onze leven, maar ze hebben geen emotionele waarde. We hebben een groter inkomen, maar komen altijd tekort. Kortom de Barakah ontbreekt, de innerlijke waarde. En dit is waar wij naar moeten streven, dan is minder beter dan meer. Geef je dus niet over aan materialisme en wat de wereld te bieden heeft, ten koste van je eigenwaarde. Want wat krijg je er nu werkelijk voor terug?

Hoe kan het dat hetgeen waarin wij geloven geen impact heeft op onze levenswijze en karakters? Er word gezegd, als je niets gevonden hebt in je leven wat waard is om voor te sterven, dan is het niet waard om te leven. En wij hebben datgene waarvoor wij zouden willen sterven, althans dat is wat wij beweren. Als wij voor de Islam zouden willen sterven, waarom zijn we dan niet bereid om slechts wat economische opofferingen te maken? Waarin zit denk je meer eigenwaarde, wanneer je iets krijgt, of wanneer je iets geeft? Dus dit is een tip, als jij je eigenwaarde en zelfrespect wil opkrikken steek je hand dan niet uit om te ontvangen, maar steek je hand uit om te geven. Zoals de Islam ons dit ook leert.

Kortom, wees een contributie voor de mensheid, wees een helpende hand en win je eigenwaarde terug! Sta op tegen onrecht, en durf dit aan te wijzen en het af te keuren. Hoe vaak zien we op de basisschool dat kinderen niet op durven te komen voor iemand die gepest wordt? Ze durven niet tegen dit onrecht op te staan, het af te keuren en aan te wijzen voor wat het is. Omdat ze bang zijn vriendjes te verliezen en er niet meer bij te horen. Wel wat is beter, het winnen van je eigenwaarde, of het leven met schuldgevoelens en een laag zelfbeeld? Wie leert dit onze kinderen? Dat is mijn punt.

Promoot en preserveer een positief zelfbeeld van de gemeenschap. En raak niet geneigd slechts het negatieve in de gemeenschap te belichten. Onze voorgangers wilde een negatief beeld over de gemeenschap tegen gaan, en deden hun best een positief beeld over de gemeenschap te creëren en te preserveren. Daarbij wil ik het volgende verhaal aanhalen als voorbeeld.

An-Nu'man ibn Al-Mundhir was een koning die voordat hij zich bekeerde tot de Islam, bekend stond als een koning die op sommige dagen erg wreed en sommige dagen heel zachtaardig kon zijn. Zo zou hij op zijn wrede dagen iedereen die hij voor zich zag staan, laten executeren. Op zijn milde dagen zou hij iedereen die hij voor zich zag staan, uitbundig overvloeden met weelde en rijkdom. Op één van zijn wrede dagen, gebeurde het zo dat er een oude arme man slachtoffer werd van zijn oordeel. Hij beviel hem te executeren. De oude man smeekte hem op zijn minst om uitstel, hij vroeg hem om drie dragen uitstel, zodat hij zijn familie leden vaarwel kon zeggen en dergelijke. An-Nu'man vroeg hem, en wie zal mij verzekeren dat jij terug zal komen? De oude man vroeg hem of hij niet iemand zou aanvaarden die garant voor hem zou staan. Hij vroeg toen vervolgens een zekere persoon genaamd Shuraik, om voor hem garant te staan. An-Nu'man waarschuwde Shuraik dat indien de man niet zou opdagen, hij in zijn plaats geëxecuteerd zou worden. Maar desondanks stemde Shuraik in om garant voor hem te staan.

Zo gezegd zo gedaan. Drie dagen later werden de mensen verzameld om van de executie te getuigen. Maar de oude man bleef maar niet opdagen.. Dus de koning stond op het punt om Shuraik, die garant voor hem stond, in zijn plaats te laten executeren. De mensen smeekte en probeerde nog te pleitte voor de onschuldige Shuraik. Terwijl de mensen voor hem pleitte, zagen ze een man in de verte aan komen lopen. En zeiden, misschien is dat de man wel! Laten we even wachten totdat hij aan is gekomen. En inderdaad, het bleek hij te zijn. An-Nu'man was verwonderd, waarom zou de man terugkomen terwijl hij wist dat hij gedood zou worden?

Dus An-Nu'man vroeg de man waarom hij terug was gekomen, wetende dat hij gedood zou worden. De man antwoordde; "Uit angst dat de mensen zullen zeggen, dat er geen loyaliteit meer leeft onder de mensen." Toen vroeg An-Nu'man aan Shuraik die voor hem garant stond, waarom hij hiertoe instemde, terwijl hij wist dat hij gedood zou kunnen worden. Shuraik antwoordde; "Uit angst dat de mensen zullen zeggen, dat er geen vrijgevigheid meer leeft onder de mensen." An-Nu'man antwoordde hierop; "Dan laat ik jullie beiden gaan, uit angst dat de mensen zullen zeggen, dat er geen vergevensgezindheid meer leeft onder de mensen."

Help dus mee met het creëren van een positief zelfbeeld van deze gemeenschap, zoals onze voorgangers hier zelfs hun leven voor wenste op te offeren. Heb je een ruzie gezien tussen twee broeders, heb je een nare ervaring gehad met een bepaalde broeder, etc. Probeer dit voor je te houden, en probeer zoveel mogelijk de positieve ervaringen te belichten, zodat dit onze zelfbeeld over de Ummah zal doen opkrikken inshaAllah.

Er is verder niets wat het zelfbeeld van een persoon meer schaadt dan zondigen, dit zou eigenlijk voor zich moeten spreken, vandaar dat ik er weinig aandacht aan heb besteed. Iemand die zich over heeft gegeven aan zonden zal vanwege zijn verdorven handelingen een laag zelfbeeld hebben. Iemand die daarentegen tegen zijn zondige aard strijdt, zal bij elk behaald succes, hoe klein deze ook is, zijn eigenwaarde vergroten. Sterker nog, slechts bij zijn berouw, oprechte inzet en toewijding, zal zijn eigenwaarde al groter worden. Moge Allah ons maken tot hervormers van de Ummah, en deze weer opkrikken en doen herleven. En dit begint bij een beter zelfbeeld over onze Ummah als geheel, en ons zelfbeeld individueel. Dit waren slechts wat punten om over na te denken, hopelijk zal het bijdragen aan een positief zelfbeeld en het werken hiernaartoe.